Ο Κλάδος Έκδοσης Αδειών είναι υπεύθυνος, μαζί με το Υπουργείο Εξωτερικών, για τη διαμόρφωση και εφαρμογή της πολιτικής ελέγχου των εξαγωγών όπλων, στρατιωτικού εξοπλισμού και ειδών διπλής χρήσης, στα πλαίσια της δέσμευσης της κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας να συνεισφέρει αποτελεσματικά στην επίτευξη και διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας.
Στα πλαίσια αυτά η Κύπρος έχει γίνει μέλος στα ακόλουθα καθεστώτα ελέγχου εξαγωγών:
- Ομάδα Προμηθευτών Πυρηνικού Υλικού (Nuclear Suppliers Group - NSG) - Απρίλης 2000
- Αυστραλιανή Ομάδα (Australia Group - AG) – Σεπτέμβρης 2000
Επιπρόσθετα έχει υποβάλει αίτηση για να καταστεί μέλος στα ακόλουθα καθεστώτα:
- Καθεστώς Ελέγχου Πυραυλικής Τεχνολογίας (Missile Technology Control Regime - MTCR)
- Διακανονισμός του Wassenaar (Wassennar Arrangement - WA)
Η Κύπρος έχει επίσης υπογράψει την Συνθήκη για τα Βιολογικά Όπλα (Biological Weapons Convention - BWC), τη Συνθήκη για τα Χημικά Όπλα (Chemical Weapons Convention - CWC), καθώς επίσης και άλλες σχετικές διεθνείς συνθήκες. Είναι ακόμη μέλος του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons - OPCW).
Η Κυπριακή Δημοκρατία ακόμα ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των Ηνωμένων Εθνών και του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) (Organisation for Security and Cooperation in Europe - OSCE) εφαρμόζει την πολιτική και τα μέτρα που υιοθετούνται από τους οργανισμούς αυτούς.
Για την εφαρμογή της πολιτικής της Κύπρου στον τομέα αυτό έχουν εκδοθεί διάφορες νομοθεσίες που προνοούν την απαίτηση για έκδοση άδειας εξαγωγής για την εξαγωγή, επανεξαγωγή, διαμετακόμιση και μεταφόρτωση όλων των ελεγχόμενων ειδών.
Όλες οι αιτήσεις για έκδοση αδειών εξαγωγής υποβάλλονται μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος Stratlink
Είδη Διπλής Χρήσης
Το ενωσιακό σύστημα ελέγχου των εξαγωγών, της μεσιτείας, της τεχνικής βοήθειας, της διαμετακόμισης και της μεταφοράς ειδών διπλής χρήσης θεσπίστηκε με τον Κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2021/821.
Ο κατάλογος των ελεγχόμενων ειδών διπλής χρήσης είναι το Παράρτημα Ι του Κανονισμού (ΕΕ) 2023/66.
Για την εφαρμογή του Κανονισμού 2021/821 εκδόθηκαν οι Κανονισμοί Κ.Δ.Π. 528/2021.
Είδη διπλής χρήσης είναι τα είδη, συμπεριλαμβανομένου του λογισμικού και της τεχνολογίας, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για πολιτική όσο και για στρατιωτική χρήση. Ο πιο πάνω ορισμός περιλαμβάνει και όλα τα αγαθά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ώστε να υποβοηθηθεί με κάθε τρόπο η κατασκευή όπλων μαζικής καταστροφής.
Για την εξαγωγή και επανεξαγωγή ειδών διπλής χρήσης απαιτείται άδεια εξαγωγής που εκδίδεται από τον Κλάδο, ενώ μπορεί να απαγορευθεί η διαμετακόμιση μη ενωσιακών ειδών όταν υπάρχουν πληροφορίες ότι τα είδη προορίζονται για χρήσεις σχετικές με όπλα μαζικής καταστροφής ή για στρατιωτική χρήση σε χώρες που υπόκεινται σε απαγόρευση εξαγωγής όπλων.
Περαιτέρω πληροφορίες για θέματα που αφορούν στον έλεγχο των εξαγωγών ειδών διπλής χρήσης μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Στρατιωτικός εξοπλισμός
Οι εξαγωγές στρατιωτικού εξοπλισμού ελέγχονται σύμφωνα με την Κοινή Θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 8ης Δεκεμβρίου 2008 για τον καθορισμό κοινών κανόνων που διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού και τους Κανονισμούς Κ.Δ.Π. 522/2011 που δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας με αρ. 4538 της 23.12.2011.
Σύμφωνα με τους Κανονισμούς, για την εξαγωγή, επανεξαγωγή και διαμετακόμιση στρατιωτικού εξοπλισμού απαιτείται άδεια εξαγωγής που εκδίδεται από τον Κλάδο. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τους ίδιους Κανονισμούς, απαιτείται άδεια για τη διαμεσολάβηση και την παροχή τεχνικής βοήθειας σχετικά με στρατιωτικό εξοπλισμό.
Για τον κατάλογο ελεγχόμενων ειδών στρατιωτικού εξοπλισμού, πατήστε εδώ.
Πυροβόλα όπλα
Στις 30 Σεπτεμβρίου 2013 τέθηκε σε εφαρμογή ο «Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 258/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 14ης Μαρτίου 2012 για την εφαρμογή του άρθρου 10 του πρωτοκόλλου των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την καταπολέμηση της παράνομης κατασκευής και διακίνησης πυροβόλων όπλων, των εξαρτημάτων τους, των μερών τους και των πυρομαχικών, το οποίο επισυνάπτεται στη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών, για την καταπολέμηση του διεθνώς οργανωμένου εγκλήματος («Πρωτόκολλο των ΗΕ για τα πυροβόλα όπλα») και για τη θέσπιση άδειας εξαγωγής, μέτρων εισαγωγής και διαμετακόμισης για πυροβόλα όπλα, μέρη και εξαρτήματά τους και πυρομαχικά».
Για την εφαρμογή του Κανονισμού 258/2012 εκδόθηκαν οι «περί Επιβολής Όρων Εξαγωγής και Διαμετακόμισης επί Ελεγχόμενου Είδους (Πυροβόλα Όπλα) Κανονισμοί του 2013» (Κ.Δ.Π. 348/2013) που δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας με αρ. 4722 της 4.10.2013.
Η Νομοθεσία προνοεί κυρίως για μέτρα που αφορούν την εξαγωγή και επανεξαγωγή πυροβόλων όπλων (κυνηγετικών/σκοποβολής) από το Τελωνειακό έδαφος της Ένωσης προς τρίτες χώρες ή μέσω τρίτων χωρών.
Σύμφωνα με τη Νομοθεσία, απαιτείται άδεια εξαγωγής, η οποία εξασφαλίζεται από τον Κλάδο Έκδοσης Αδειών Εισαγωγής/Εξαγωγής του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού στις ακόλουθες περιπτώσεις:
Διαδικασία
Εκδίδονται τρεις τύποι αδειών:
α) Ατομικές ή μοναδικές άδειες, οι οποίες εκδίδονται σε συγκεκριμένο εξαγωγέα για εξαγωγή συγκεκριμένων όπλων, εξαρτημάτων ή πυρομαχικών σε ένα συγκεκριμένο εισαγωγέα τρίτης χώρας και ισχύουν για μια φόρτωση.
β) Πολλαπλές άδειες, οι οποίες εκδίδονται σε συγκεκριμένο εξαγωγέα για εξαγωγές συγκεκριμένων όπλων, εξαρτημάτων ή πυρομαχικών σε ένα συγκεκριμένο εισαγωγέα τρίτης χώρας και ισχύουν για πολλές φορτώσεις μέσα στα πλαίσια ισχύος των αδειών.
γ) Παγκόσμιες άδειες, οι οποίες εκδίδονται σε συγκεκριμένο εξαγωγέα για εξαγωγές συγκεκριμένων όπλων, εξαρτημάτων ή πυρομαχικών σε ένα ή περισσότερους εισαγωγείς σε συγκεκριμένες τρίτες χώρες και ισχύουν για πολλές φορτώσεις μέσα στα πλαίσια ισχύος των αδειών.
Για τον Κατάλογο απαγορεύσεων που εφαρμόζει η ΕΕ, πατήστε εδώ.
Προϊόντα Άμυνας
Για τη ρύθμιση των μεταφορών προϊόντων συνδεόμενων με τον τομέα της άμυνας εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκδόθηκε η Οδηγία 2009/43/ΕΚ.
Για τη μεταφορά της Οδηγίας εκδόθηκαν οι περί Ελεγχόμενων Ειδών (Ενδοκοινοτική Μεταφορά Προϊόντων Συνδεόμενων με τον Τομέα της Άμυνας) Κανονισμοί Κ.Δ.Π. 523/2011 που δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας με αρ. 4538 της 23.12.2011. Οι εν λόγω Κανονισμοί τροποποιήθηκαν με τους Κανονισμούς Κ.Δ.Π. 257/2024.
Απαγόρευση εξαγωγής στρατηγικών ειδών (Εμπάργκο)
Η Κυπριακή Δημοκρατία ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των Ηνωμένων Εθνών και του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) εφαρμόζει την πολιτική και τα μέτρα που υιοθετούν οι οργανισμοί αυτοί.
Πιο συγκεκριμένα η Κυπριακή Δημοκρατία εφαρμόζει τις αποφάσεις που λαμβάνονται από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα πλαίσια της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ) και υιοθετεί τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για την απαγόρευση εξαγωγής στρατιωτικού εξοπλισμού και ειδών διπλής χρήσης (επιβολή εμπάργκο).
Για τον κατάλογο απαγορεύσεων που εφαρμόζει η ΕΕ, πατήστε εδώ.
